Moesman en zijn scabreuze tekeningen

Joop Moesman

14 februari t/m 22 maart, 2020

Vanaf 6 januari t/m 24 mei 2020 zijn er in Utrecht tal van manifestaties in het kader van MoesMánia2020 ter ere van de enige grote surrealist die de stad heeft voortgebracht, Joop Moesman (1909-1988). Zie www.moesmania2020.art voor alle informatie over deze manifestatie. Natuurlijk valt onder deze manifestaties ook de tentoonstelling De Tranen van Eros, surrealisme en de seksen die vanaf 14 februari in het Centraal Museum te zien is. Op die grote tentoonstelling, die in een vooraankondiging in de Volkskrant van 3 januari wordt aangeduid als een ’… op papier mogelijk omstreden tentoonstelling: hoe de surrealisten tegen het vrouwelijk naakt en seks aankeken’, zal ook het schrift met erotische tekeningen te zien zijn dat Moesman in 1962 onder de titel Le Jardin des Modes aan Willem Wagenaar schonk. Wagenaar (1907-1999) wordt beschouwd als de nestor van het Utrechtse surrealisme, mede dankzij zijn legendarische Kunstboekhandel Nord die tussen 1928 en 1934 aan de Vinkenburgstraat 12 gevestigd was. Bij Nord heeft Moesman voor het eerst kennis genomen van geschriften over en foto’s van de internationale avant-garde in de schilderkunst, waaronder het surrealisme. Zoals van het speciale nummer van het Belgische tijdschrift Variétés dat aan het surrealisme was gewijd.

De tranen van Eros

In het begin van Moesmans artistieke ontwikkeling heeft hij ook een serie ongesigneerde, ongedateerde s.m.-tekeningen gemaakt. De tekeningen (potlood, pen, inkt, aquarel) die bij KuuB worden getoond en die nog nooit eerder zijn vertoond, zijn voorzien van een echtheidsverklaring door zijn dochter en erfgename Remke Moesman. Acht tekeningen daarvan maken deel uit van de tentoonstelling De tranen van Eros in het Centraal Museum. Inspiratie voor deze tekeningen waarbij naakte dames nogal wat zweepjes hanteren en de man een ondergeschikte of zelfs afwezige rol speelt, heeft de jonge Moesman kunnen ontlenen aan de veelal oude Duitse pornoprenten die zijn vader Joh. H. Moesman in zijn steendrukkerij aan de Neude nummer 7, onder de toonbank verkocht.

Boek met laatje – Joop Moesman

Het verhaal gaat dat Joop Moesman een aantal van deze scabreuze tekeningen tijdens de 43 jaar dat hij werkzaam was op het kantoor van de NS in De Inktpot, heeft gemaakt.  Op zijn zestiende trad hij daar in dienst, eerst als loopjongen en later als tekenaar op de tekenkamer waar hij o.a. dienstregelingsgrafieken maakte. Voor hem geen veeleisende activiteit waarbij hij op nogal wat vrije momenten, onder andere scabreuze tekeningen in zijn bureaula kon maken.

Van honderd van dat soort tekeningen zijn giclees gemaakt, ook wel piëzografie genaamd. Steeds in een oplage van drie en deze zijn per ‘laatje’ met elk vijf tekeningen in zestig handgemaakte boeken bij KuuB te koop. Er zijn  dus slechts 20 exemplaren identiek. In dat ‘laatje’ is ook een toelichtende tekst gevoegd, vanzelfsprekend in het door Moesman ontworpen lettertype Petronius. Boek-met-laatje is tot in de perfectie verzorgd, genummerd van 1 t/m 60, en is een rijk en uitzonderlijk bezit in uw boekenkast.
Zie publicaties >

Opening op vrijdag 14 februari (Valentijnsdag) tussen 18.00 en 20.00 uur, aansluitend op de opening van de tentoonstelling De Tranen van Eros in het Centraal Museum.

Op vrijdag 21 februari, 20.00 uur speelt Kanoenink & van der Doem een muzikale ode aan Moesman.
Meer informatie en kaarten >